Usedom

Het eiland Usodom ligt in de Oostzee voor de lagune van Szczecin en maakt grotendeels deel uit van Mecklenburg-Voor-Pommeren. Het oostelijke deel van het eiland is Pools grondgebied, verder naar het oosten is het eiland Wollin. De oppervlakte van het eiland is 445 km² (Duits deel 373 km², Pools deel 72 km²). Het aantal inwoners bedraagt ongeveer 76.500 (Duits aandeel 31.500, Pools aandeel 45.000).

Aardrijkskunde
Het eiland wordt in het westen begrensd door de Peenestrom, in het oosten door de varkens en in het noorden door de Oostzee. Rügen ligt ten noordwesten van Usedom, ten oosten van Wollin, met de eilanden Ruden en Greifswalder Oie voor de kust.

Het Duitse deel van het eiland behoort tot het district Ostvorpommern in de deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren. Het Poolse deel behoort tot het woiwodschap West-Pommeren.

klimaat
Met een jaarlijks gemiddelde van 1917 zonuren is Usedom het zonnigste gebied van Duitsland. Het eiland ligt in de gematigde zone en wordt beïnvloed door het kustklimaat van de Oostzee. Deze wordt gekenmerkt door maritieme en continentale stromingen.

In de zomermaanden liggen de dagtemperaturen rond de 21 °C, maar het kan af en toe oplopen tot 30 °C. In de winter dalen de temperaturen tot 0 tot -5 °C. De watertemperatuur in juli en augustus ligt rond de 17 °C.

Op Usedom heerst een mild stimulerend klimaat dat jodium bevat, dat een bijzonder helende werking heeft op ademhalings- en longziekten.

natuur
Usedom wordt gekenmerkt door een bijzonder diverse en unieke flora en fauna en een buitengewone soortenrijkdom. Er zijn ook veel verschillende soorten landschap op het eiland. Deze zijn verschillend gevormd door de binnenwateren en de kust van de Oostzee.

Er zijn heel weinig bloeiende planten op Usedom, maar er zijn plantensoorten zoals zeehulst, zeewort, zeemosterd en potaszoutkruid, die al zeer zeldzaam zijn geworden. In de heidegebieden groeien verschillende soorten heide, moerasviooltjes en veenbessen, soms ook de vleesetende zonnedauw.

Het grootste moeras op Usedom, de Thurbruch, is ook een van de grootste vennen in het noorden van Oost-Duitsland. In de 20e eeuw is het om economische redenen drooggelegd om het geschikt te maken voor begrazing en turfwinning.

De randgebieden worden gekenmerkt door houtachtige soorten, dit zijn zwarte els, berken en wilgen. Op de 59 m hoge Golm groeien verschillende soorten beuken, zoals de gewone beuk, de parelgrasbeuk en de zevensterrenbeuk. In het voorjaar de bosbodem is bedekt met levermos, lelietje-van-dalen, bosgoudster, lentevetchling en stinkende gouwe. Op de Streckelsberg is er ook een beukenbos met tal van rode en parelgras beuken. Hier, net als in Peenemünde, vindt u af en toe orchideeënsoorten, die echter zeer zeldzaam zijn geworden.

Usedom en de bijbehorende eilanden zijn van uitzonderlijk belang als rust- en broedplaatsen voor trekvogels en eenden. Omdat de eilanden relatief klein en dunbevolkt zijn, bieden ze een ideaal toevluchtsoord voor de vogels. De thuisbasis van zwartkopmeeuwen, gewone, haring- en kokmeeuwen, evenals horzel, smient en langstaartige eenden. In totaal leven er zo'n 170 verschillende vogelsoorten, waaronder bedreigde soorten als de scholekster en de bontbekplevier.

Zoals de plaatsnaam Heringsdorf suggereert, werd er vroeger veel haring gevangen op Usedom, wat vandaag de dag nog steeds goed is voor 60% van de visvangst. Door internationale concurrentie wordt de haring echter alleen regionaal verkocht. Paling, zalm, baars, sprot en schol zijn ook in kleinere hoeveelheden voor de kust van het eiland te vinden.

De Thurbruch staat bekend om zijn verschillende vlinders, waaronder soorten uit het Alpengebied.

geschiedenis
Rond het jaar 1125 werd de naam "Uznoimia Civitas" voor het eerst bevestigd door bisschop Otto von Bamberg, die hier missionaris was. Het verwijst naar het gelijknamige stadje in het zuidwesten van Usedom. De naam Uznoimia veranderde in het jaar 1420 in Useum.

De verovering van de regio door de 1e hertog van Pommeren, Wartislaw I, en de bekering door bisschop Otto von Bamberg, die hij initieerde, houden verband met de vermelding van de naam. Tot het midden van de 13e eeuw was Usedom een van de favoriete residenties van de hertogen van Pommeren. In de eerste helft van de 13e eeuw begon de immigratie van Duitse kolonisten, waardoor Usedom onderdeel werd van het Duitse culturele gebied. Waar de grote Slavische nederzetting Usedom lag, verrees de Duitse stad Usedom.

De kerk was een belangrijke drager van de nieuwe cultuur, ontwikkeld door het Premonstratenzer klooster dat rond 1155 werd gesticht in de buurt van Usedom, dat in 1308 naar Pudagla werd verplaatst. Tijdens de middeleeuwen nam het klooster aanzienlijke delen van het eiland in bezit. In de loop van de Reformatie in het hertogdom Pommeren in 1535 werd het afgeschaft en omgevormd tot een hertogelijk ambt.

In 1630 landde een Zweeds leger onder leiding van Gustav II Adolf in de buurt van Peenemünde, wat het begin was van de daadwerkelijke interventie van het Scandinavische koninkrijk in de Dertigjarige Oorlog. Na zijn einde viel Usedom samen met de rest van West-Pommeren en het hele Oder-estuarium in Zweden en werd het een deel van Zweeds Pommeren. Het gebied bleef echter een deel van het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Naties.

Tussen 1648 en 1720 was Usedom meerdere keren het toneel van militaire conflicten tussen Brandenburg-Pruisen en Zweden. Aan het einde van de Grote Noordse Oorlog van 1700 tot 1721 viel het eiland uiteindelijk in handen van Pruisen. Als gevolg van economische beleidsinspanningen van de Pruisische koninklijke familie werd het varken, dat moeilijk te passeren was, al in de eerste helft van de 18e eeuw uitgebreid. Als gevolg hiervan werd in 1764 de nieuwe stad Świnoujście aan de monding van de rivier gesticht.

In 1818, als onderdeel van de Pruisische bestuurlijke hervorming, werd het district Usedom-Wollin gevormd uit de twee eilanden Usedom en Wollin, met Swinemünde als districtsstad. Reeds in 1824 en 1925 begon het baden in de steden Swinemünde en Heringsdorf. De bloeitijd van badplaatsen begon echter pas na de oprichting van het rijk.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Peenemünde de thuisbasis van het Army Research Institute, het Peenemünde-West Air Force Test Center en een marinebasis in Świnoujście. Op deze faciliteiten waren de geallieerde luchtaanvallen van 1943 tot 1945 gericht.De aanval op Swinemünde op 12 maart 1945 maakte veel slachtoffers onder de vluchtelingen uit het Oosten aldaar. Deze werden begraven in massagraven op de Golm (een heuvel bij Kamminke). Tegenwoordig staat hier een gedenkteken en in 2005 is er een internationale jongerenontmoetingsplaats geopend.

De ondergeschiktheid van Swinemünde onder Pools bestuur werd besloten op de Conferentie van Potsdam met de vaststelling van de Duits-Poolse grens, de officiële overdracht vond plaats op 6 oktober 1945. Tot 1952 bleef het deel van Usedom dat bij Duitsland bleef administratief bestaan als het Usedom-district in de Sovjetbezettingszone. Het districtsbestuur was in Bansin van oktober 1945 tot maart 1946, daarna in Ahlbeck.

Met de administratieve hervorming van 1952 werd het district Usedom en delen van het aangrenzende vasteland het nieuwe district Wolgast, dat bestond tot de districtshervorming in 1994. Daarna werd het samengevoegd met de districten Anklam en Greifswald om het district Ostvorpommern te vormen.

Ook na de Tweede Wereldoorlog bleef het toerisme een belangrijke tak van de economie, waarbij in 1953 veel particuliere hotels en pensions in beslag werden genomen of onteigend als onderdeel van de zogenaamde "Operatie Rose". Dit waren u.A. overgenomen door staatsbedrijven uit de hele DDR. Na 1990 werden alle legerbases, zoals de marine- en vliegbasis, ontbonden.

Geologische geschiedenis
Usedom bestaat uit een deel van een eindmoreneboog die doorloopt op het eiland Wollin. Dit werd gevormd op het voorhoofd van het smeltende Scandinavische ijs van de Vistula-ijstijd, het smeltwater stroomde naar het zuiden in een ijsreservoir (de huidige Szczecin-lagune). Dit wordt nu afgevoerd door de voormalige smeltwatervalleien. Met het stijgende niveau van de Oostzee aan het einde van de laatste ijstijd werd een compenserende kust gevormd door strandverplaatsing. Dit is tegenwoordig te vinden in de vorm van zandstranden.

Ook op Usedom zijn er keien die kenmerkend zijn voor voormalige gletsjergebieden. De rotsen, waarvan sommige enkele m³ groot zijn en tonnen wegen, komen allemaal uit Scandinavië en de bodem van de Oostzee. Ze vertonen vaak vormen van erosie veroorzaakt door ijstransport in de vorm van krassen en gepolijste oppervlakken.

Toerisme
Usedom is met zijn talrijke badplaatsen en de 3 keizerlijke badplaatsen aan de Duitse kant en Swinemünde aan de Poolse kant van groot belang voor het toerisme in beide landen. Er zijn tal van accommodatiemogelijkheden en recreatiemogelijkheden. Toeristische trekpleisters zijn nog steeds de binnenmeren op Usedom, in het achterland ligt het charmante stadje Usedom en diverse dorpjes met kastelen en tal van andere toeristische attracties.

Verkeer
In de 19e eeuw werd een directe spoorlijn aangelegd van Berlijn naar Ahlbeck en Świnoujście, waarvan alleen de indrukwekkende ruïnes van de stalen hefbrug Karnin bewaard zijn gebleven, afgezien van de spoordijk en enkele stationsgebouwen. Na de vervanging van de oude Wolgaster Peenebrücke in 1996 en de spoorverbinding over deze brug naar Wolgast in 2000, kan de Usedom Bäderbahn nu ook het vasteland bereiken. In de richting van Swinoujscie werd de spoorlijn vernieuwd tot aan de grens.

De beklimming is mogelijk via 2 basculebruggen (Duits deel) en autoveerboten (Pools deel). Bij Ahlbeck is een grensovergang die tot 20 december 2007 alleen toegankelijk was voor voetgangers en fietsers. In Świnoujście is een veerhaven voor het verkeer met Zweden.

In het plaatsje Garz, vlakbij de Poolse grens, is een vliegveld waar vliegtuigen tot de grootte van de Airbus A320 kunnen landen.

Functies
De belangrijkste rotssoorten van de keien worden tentoongesteld in de Usedom-rotstuin. De openluchttentoonstelling geeft de bezoeker inzicht in het geologische verleden van het gebied. Het oudste rotsblok is ongeveer 2 miljard jaar oud, de grootste weegt ongeveer 7 ton.