Impressionisme

Impressionisme is een kunstvorm die rond 1870 in Frankrijk is ontstaan. Claude Monet was een van de belangrijkste vertegenwoordigers van deze stijl. Op zijn reis naar Londen in 1870 maakte hij kennis met de schilderijen van de Engelse schilder J.M.W. Turner. Turners lichtgevende impressies van de natuur hadden een grote invloed op Monet. Met slechts een paar penseelstreken slaagt Monet erin de weerspiegeling van de waterreflecties weer te geven in zijn schilderij, een zonsopgang in de haven van Le Havre.

Het bekendste impressionistische schilderij van vandaag viel bij de eerste tentoonstelling niet in goede aarde bij het publiek. Cézanne, Monet, Pissaro, Degas, Renoir en andere impressionisten organiseerden in 1874 een kunsttentoonstelling op initiatief nadat hun werken de officiële kunsttentoonstellingen niet hadden gehaald en niet werden geaccepteerd. De schilders stuitten alleen op spot en kritiek van het publiek, waarbij ze werden omschreven als impressionisten (=kunstenaars van het vluchtige moment), wat zeer pejoratief bedoeld was.

De prehistorie

Het concept van kunst werd in het midden van de 19e eeuw in Frankrijk sterk beïnvloed door de kunstacademie École des Beaux-Arts ("de Salon") in Parijs. Het stond onder het volledige gezag van de schilder Dominique Ingres (1780-1867). Hij vond de lijn in een kunstwerk belangrijker dan de vorm. Ingres eiste de meest nauwkeurige tekeningen van zijn studenten, waarbij alleen kleur werd toegestaan ​​om in te kleuren. De tegenstanders van deze classicistische opvattingen werden geleid door Eugène Delacroix (1798-1863). De Romantische Delacroix vond kleur belangrijker dan tekenen. Hij hechtte veel belang aan gevoel en individuele expressie. Het geschil tussen Ingres en Delacroix werd in veel cafés onder de studenten besproken. Edouard Manet (1832-1883), zorgde voor de definitieve breuk met de Ingres-aanhangers.

Manet gaf prioriteit aan subjectieve waarneming in felle kleuren. Op zijn beroemde foto "Frühstück im Grünen" (1883) schilderde hij een naakte vrouw te midden van een gezelschap heren, wat voor die tijd een schokkend motief was. "De Salon" besliste echter nog steeds over de tentoonstellingsrechten van de foto`s en verwierp de meerderheid van de foto`s van hedendaagse beroemde schilders zoals Paul Cézanne. In 1863 zette Napoleon III een tegententoonstelling op, de Salon des Refusés (= Salon van de Verworpenen), om afgewezen kunstenaars een kans te geven.

De eerste impressionistische tentoonstelling vond plaats in 1874 in Frankrijk. Een tweede volgde in april 1876, die wegens geldgebrek werd georganiseerd. De critici noemden de tentoonstelling een ramp. Slechts één voorstander, douanier Victor Chocquetes, kocht en verzamelde de impressionistische schilderijen. Ondanks de nederlagen lieten de schilders zich niet ontmoedigen en gingen door met schilderen. Pas in de late 19e eeuw kregen ze de aandacht die ze verdienden.

Kenmerken en schildertechnieken van het impressionisme

De motieven zijn vaak impressies van de natuur. Van dichtbij zijn relatief grove en vrij korte penseelstreken zichtbaar in een impressionistisch schilderij. Als je het schilderij van een afstand bekijkt, vervagen de kleuren, waardoor een indruk van het detail ontstaat door het brein van de kijker. Op deze manier wordt de verbeelding van de kijker meegenomen en neemt de kijker actief deel aan het effect van een foto. De compositie, het ruimtelijk effect en de lijnen wijken af. De formaties, licht en schaduw worden weergegeven door het spel van licht en kleur op het oppervlak.

Tegen het einde van de 19e eeuw maakten de twee Franse schilders Georges Seurat (1859-1891) en Paul Signac (1863-1935) gebruik van de nieuw opkomende wetenschappelijke theorieën over kleur.Ze mengden de kleuren niet zoals gewoonlijk, maar plaatsten de kleuren ongemengd naast elkaar als kleine kleurstippen. Door de subtractieve kleurmenging is de kleurindruk groen ontstaan ​​uit bijvoorbeeld blauwe en gele kleurstippen. De twee `meesters van de stippen` behoren tot de stroming van het zogenaamde neo-impressionisme. Het Franse impressionisme had ook grote invloed op de Duitse impressionisten zoals Max Liebermann, Lovis Corinth en Max Slevogt.