Hoge Middeleeuwen

De Hoge Middeleeuwen beslaan de periode van ongeveer 1050 tot 1250. Gedurende deze tijd bereikten de Oost-Frankische koningen keizerlijke waardigheid en claimden ze, samen met de paus of tegen elkaar, het leiderschap in Europa. In de schaduw van deze confrontaties ontwikkelde zich in de andere delen van West- en Oost-Europa een nationaal koninkrijk dat zich volledig toelegde op het uitbreiden van zijn macht. In Duitsland breidden de hoge edelen hun macht en onafhankelijkheid uit als soevereinen (territoriale heren).

De kerk met het gevestigde pausdom ontwikkelde intern een duidelijke hiërarchie. Uiterlijk vocht ze met de seculiere heersers om de suprematie. Deze machtsstrijd werd door veel tijdgenoten veroordeeld. Zo ontwikkelden zich kerkhervormingsbewegingen in Duitsland, maar in die tijd was er ook een investituurgeschil. De Hoge Middeleeuwen waren ook de bloeitijd van religieuze orden, zoals de cisterciënzers of premostratzen.

In de Hoge Middeleeuwen kwam het onderwijs op de voorgrond: kathedraal- en kloosterscholen werden opgericht en de eerste universiteiten werden opgericht. Naast theologie werden vooral de vakken geneeskunde en recht gegeven. Deze educatieve revolutie werd mogelijk gemaakt door de herontdekking van oude geschriften zoals die van Aristoteles.

De Hoge Middeleeuwen waren echter ook de tijd van de kruistochten, die als de eerste Europese kolonisatie kunnen worden beschouwd. Dit tijdperk was ook de bloeitijd van de ridderlijkheid, die als gevolg van die kruistochten opnieuw werd gedefinieerd, bijvoorbeeld door ridderorden.

Wat de staat betreft, nam het Heilige Roomse Rijk in deze periode aan macht af, terwijl de nationale koninkrijken (Engeland en Frankrijk) in macht en invloed toenamen. Op economisch gebied ontwikkelde zich een banksysteem, vooral in Noord-Italië.