Australië

geschiedenis:

De oostkust van Australië werd in 1770 door J. Cook voor Groot-Brittannië overgenomen en de vestiging begon daar in 1788 met de oprichting van een Britse veroordeelde kolonie. Vanaf 1793 kwamen er ook vrije kolonisten naar Australië. De inboorlingen werden in onvruchtbare gebieden geduwd en sommigen werden gedood.

Na 1850 kregen de kolonies New South Wales, Victoria, Tasmanië en Zuid-Australië bijna onbeperkte autonomie, gevolgd door Queensland in 1859 en West-Australië in 1890. Op 1 januari 1901 fuseerden deze tot een federale staat (Commonwealth of Australia) binnen het kader van het Britse rijk, in 1911 kwam daar het Northern Territory bij.

De rivaliteit tussen de steden Sydney en Melbourne leidde in 1913 tot de oprichting van de neutrale hoofdstad Canberra. In de Eerste Wereldoorlog steunde Australië moederland Groot-Brittannië, in de Tweede Wereldoorlog vocht het aan de zijde van de geallieerden vooral tegen Japan.

Papoea-Nieuw-Guinea, dat voorheen door Australië werd bestuurd, werd in 1975 onafhankelijk, maar bleef afhankelijk van grote Australische hulpbetalingen. De Australia Act (1986) versoepelde en herdefinieerde de constitutionele banden tussen Australië en Groot-Brittannië. In de Native Title Act 1993 heeft de regering enkele aanpassingen gemaakt voor Aboriginals (Australische inheemse bevolking) over de kwestie van de juridische eigendom van land.

Nadat de constitutionele conventie in februari 1998 instemde met de overgang van Australië van een constitutionele monarchie naar een republiek (per 1 januari 2001), mislukte dit plan in een referendum op 6 november 1999. De regeringscoalitie van de Liberale en Nationale Partij onder premier J. Howard, in functie sinds 1996, kon rekenen op een stabiele economische situatie.

Op het gebied van buitenlands beleid heeft Australië zijn samenwerking met de VS sinds de Tweede Wereldoorlog en met de Aziatische staten sinds de jaren tachtig geïntensiveerd. De Asia Pacific Economic Cooperation (APEC) werd in 1989 opgericht op initiatief van Australië. In 2001 trad Australië toe tot de antiterroristische coalitie en leverde het troepen voor Amerikaanse militaire operaties. Ondanks massale interne politieke protesten steunde premier J. Howard de Amerikaans-Britse militaire actie tegen het regime van Saddam Hoessein in maart/april 2003. Sinds 2003 is Australië steeds meer betrokken bij crisisgebieden in de Stille Zuidzee.

Natuurlijke ruimte:

Australië heeft een oppervlakte van 7.692.030 km². De kusten zijn weinig ingesprongen. Op de schiereilanden in het noorden, zuiden, zuidwesten en zuidoosten heeft Australië ria-kusten met gedeeltelijk uitstekende natuurlijke ruggen. Het Great Barrier Reef strekt zich uit voor de noordoostkust.

Australië is een continent met lage hoogteverschillen. Het is verdeeld in het ijsschotsgebergte, dat parallel loopt aan de oostkust, en de Centraal-Australische depressie. Het Australische schild beslaat het midden en westen van Australië. Ongeveer 60% van de Australische rivieren heeft geen uitlaat, de eindmeren vormen zoutpannen in het droge seizoen en veel rivieren hebben slechts af en toe water. Het grote watertekort in Australië wordt opgevangen door artesische watervoorraden.

Klimaat:

Australië is het droogste bewoonde continent. De Kreeftskeerkring verdeelt Australië in een noordelijk tropisch en een zuidelijk subtropisch gebied (Tasmanië behoort tot de gematigde zone).

Door de seizoenswisseling zijn uitgesproken regenachtige en droge seizoenen bepalend, met uitzondering van het zuidoosten. Het centrale deel en het noordwesten zijn extreem droog.

Vegetatie en dieren in het wild:

De vegetatie vormt samen met die van Tasmanië het Australische bloemenrijk. De tropische regenwouden in het noorden en noordoosten worden begrensd door savannes met bomen, struiken en gras.Kenmerkende plantensoorten zijn eucalyptus, acacia, flessenboom, grasboom, casuarina en spinifex.

De beschermde gebieden van de regenwouden in het oosten van Australië maken deel uit van het UNESCO Werelderfgoed. Ook de dierenwereld heeft een bijzondere status. De zoogdierfauna bestaat voornamelijk uit buideldieren (kangoeroe, koalabeer), daarnaast leven er in Australië vertegenwoordigers van primitieve monotremes zoals vogelbekdier en echidna's. Van de grotere roofzuchtige buideldieren is de thylacine uitgeroeid, terwijl de kleinere Tasmaanse duivel beperkt is tot Tasmanië. De vogelfauna is uitzonderlijk rijk aan soorten, waaronder emoe, liervogels, kaketoes en papegaaien. De dingo is waarschijnlijk een wilde, primitieve vorm van de huishond die bijna 4000 jaar geleden door mensen werd geïntroduceerd. De woekerende wilde konijnen zijn van Europese oorsprong.

Bevolking:

Met ongeveer 28,4 miljoen inwoners is het continent Australië, na Antarctica, het dichtstbevolkte continent. De inheemse bevolking (Aborigines) vormt samen met de eilandbewoners van de Straat Torres een minderheid, waarvan ongeveer 90% van gemengd ras is. Er zijn wetten aangenomen om de cultuur van de Australische Aboriginals te beschermen.

De meerderheid van de bevolking (ongeveer 96%) bestaat uit inwoners van Europese afkomst. Hun immigratie begon in 1788 nadat Australië was overgenomen door Groot-Brittannië. Na de Britten waren Duitsers tot de Eerste Wereldoorlog de op één na grootste immigrantengroep in Australië. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Europese immigratie actief aangemoedigd. Sinds eind jaren zeventig immigreren ook mensen uit Azië, het Midden-Oosten en Zuid-Afrika. 90% van de inwoners van Australië woont in steden, de woestijnen en halfwoestijnen zijn bijna volledig verlaten.

Economie:

Vandaag behoort Australië tot de groep van westerse geïndustrialiseerde landen. Australië is van mondiaal belang als een van de belangrijkste exporteurs van landbouwproducten en minerale grondstoffen. Ongeveer 58% van het grondgebied wordt gebruikt voor landbouw, vanwege een gebrek aan irrigatiemogelijkheden, meestal door middel van extensieve begrazing, slechts ongeveer 0,5% door intensieve geïrrigeerde teelt.

De belangrijkste landbouwproducten zijn tarwe, suikerriet, katoen, gerst en rijst. In de droge delen van het land overheerst de veehouderij. Belangrijke exportproducten zijn tarwe, wijn, schapenwol, rundvlees, suiker en zuivelproducten. Geavanceerde mijnbouw is gebaseerd op rijke afzettingen van minerale hulpbronnen (kolen, olie, aardgas, uranium, nikkel, ijzererts, bauxiet, diamanten, koper, lood, zink, opalen, goud en zilver).

In termen van industriële structuur is de voedings- en drankenindustrie de belangrijkste, waarbij machine- en installatietechniek, metallurgie, metaalverwerking en de chemische industrie (inclusief kolen- en aardolieverwerking) belangrijk zijn.

In de auto-industrie hebben grote Amerikaanse en Japanse fabrikanten hun eigen productiefaciliteiten in Australië. De staten Victoria en New South Wales zijn goed voor bijna twee derde van de industriële productie in bijna gelijke delen. In de buitenlandse handel zijn Japan, de VS, China, Nieuw-Zeeland en Groot-Brittannië de belangrijkste afnemers van Australische goederen. Met Nieuw-Zeeland bestaat sinds 1983 een vrijhandelsovereenkomst en sinds 2004 met de VS.